W poprzednim wątku opisałem jak wygląda dojazd ze środkowej Gruzji w stronę Kaukazu (koniecznie przeczytaj najpierw!). Tutaj, natomiast, znajdziecie opis tego, co udało się już zobaczyć na miejscu. Nie było co prawda jakiegoś wielkiego chodzenia – byliśmy tu raptem dwa dni i to jeszcze z dziećmi – ale udało się zobaczyć co chcieliśmy zobaczyć.

Centralnym punktem tych okolic jest miasteczko Stepancminda. Słowo miasteczko to i tak za wiele, wygląda to jak losowy zbiór różnych chałup, kilku restauracji, hoteli i sklepów. Stepancminde dzieli od Federacji Rosyjskiej około 11 kilometrów (pomiędzy nimi nie ma żadnej większej osady). W zasadzie to można śmiało powiedzieć, że jest to jedyna cywilizacja w tym rejonie.

Tak wygląda Stepancminda z góry:

Noclegi

Wbrew pozorom jest tutaj dużo hoteli najróżniejszej maści – od małych, lokalnych gospodarzy, po duże hotele z udogodnieniami takimi jak kryty basen. My nocowaliśmy w hotelu Sno Kazbegi, kilkanaście minut autem od Stepancmindy. Warunki całkiem Europejskie, miejscami czuć jednak ZSRR. Na miejscu duży parking, basen kryty, śniadania. Gdyby taki hotel leżał w Alpach, cena spokojnie przekraczała by możliwości naszego budżetu.

Najlepszą sprawą jest tutaj widok z balkonu. Tak dokładnie wygląda krajobraz Kaukazu – są to duże połacie zieleni, aż po same szczyty – rzecz raczej niespotykana w górach Europejskich, bardzo specyficzna panorama.

Cminda Sameba

Jest to prawdopodobnie najlepsza atrakcja w okolicy. Cminda Sameba to cerkiew prawosławna. Nie brzmi to bardzo zachęcająco, ale z uwagi na swoje położenie, ten mały kościółek robi niesamowite wrażenie. Leży on na ogromnym wzgórzu, który dominuje nad miasteczkiem. Dojazd z centrum jest możliwy samochodem – prowadzi tu asfaltowa droga – a trasa trwa niecałe 15 minut. Można tez dojść szlakiem pieszym, ale lepszym pomysłem będzie samochód. Dlaczego? – ponieważ oszczędzimy siły na wyprawy piesze, które można rozpocząć u podnóży cerkwi. Stąd, dopiero zaczynają się konkretne szlaki.

Poniżej zaznaczyłem trasę od miasteczka aż do parkingu, zaraz obok cerkwi.

Miejsce jest dość mocno turystyczne, nie ma się co dziwić – widok jest niespotykany. Równie ciekawie wygląda ta cerkiew z dołu (z miasteczka), zwłaszcza w nocy, ładnie podświetlona. To jest zdecydowanie obowiązkowa pozycja na Kaukazie.

Cerkiew można zwiedzić w środku. Zazwyczaj Gruzini nie wpuszczają do nich bez długich spodni i okrycia ramion. Ale tutaj nie ma z tym problemu – wysokość, na jakiej jesteśmy to 2170 m n.p.m, więc o jakichś krótkich spodenkach raczej nie ma mowy.

Kazbek

To nazwa szczytu, najwyższego, który widać z tych okolic – i w ogóle jednego z najwyższych w całym Kaukazie. Wysokość to 5054 m n.p.m. i jest to najwyższy szczyt jaki widzieliśmy w całym życiu. Leży dokładnie na granicy Gruzińsko – Rosyjskiej, około 10 km od cerkwi, przy której jesteśmy. Widać go stąd gołym okiem, jednak lepszy widok uzyskamy podchodząc nieco wyżej – nieoznakowanym szlakiem idącym w stronę Kazbek. Można dojść tędy na sam szczyt – w Gruzji szlaki nie są oznaczone – jednak to nie jest na naszą siłę. Wdrapaliśmy się ile daliśmy radę. Poniżej na mapie zaznaczyłem dokładne miejsce, skąd zaczyna się szlak – jest to zaraz przy dużym parkingu. Im dalej wejdziemy, tym widok na Kazbek bardziej majestatyczny.

A Kazbek, jak to ze szczytami bywa, pokrył się nieco chmurami.

Dolina Truso – częściowo

Dolina leży nieco niżej od miasteczka Stepancminda – poniżej zaznaczyłem dokładną trasę do miejsca, gdzie można zostawić samochód. Jak się okazało, nie jest to jedyne miejsce, ale o tym za chwilę. Truso to jedno z najbardziej popularnych miejsc na spacery. Jednak taki spacer wymaga dobrego zaplanowania dnia…

Pierwsza rzecz – dojazd jest koszmarny. Od odbicia drogi na prawo (który widać na mapie) zaczyna się beznadziejna droga (to nawet nie jest droga) pełna dziur i wybojów. Bez co najmniej SUV-a w miarę wysoko osadzonego nie ma co tu wjeżdżać. Dziury sięgają po kolana a średnia prędkość to coś jak truchtanie Roberta Korzeniowskiego.

Samochód zostawiliśmy zaraz przed mostkiem (po prawej stronie drogi). Później się okazało, że można było jechać dalej .. chociaż to jechanie wcale nie jest takie pewne.

Dolina Truso to nie jest typowy szlak, jaki można po prostu przejść od punktu A do B. Truso rozciąga się na ponad 20 kilometrów, od miejsca zaparkowania auta aż po granicę z Osetią Południową. To znaczy – dolina idzie dalej, ale ludzie nie mogą. Będąc z dziećmi naszym planem nie było raczej pokonanie całej doliny, lecz tylko namiastkę. Dodatkowo, to od was zależy gdzie chcecie zacząć szlak – tutaj można wjechać samochodem ile się chce – jedną, wąską drogą. Jednak stan tej drogi jest na tyle beznadziejny, że raczej nie wszyscy będą mieli tyle odwagi, żeby tu wjechać – co można zobaczyć na zdjęciach niżej.

Idzie się cały czas jedną drogą wzdłuż rzeki. Ta sama droga służy pieszym jak i pojazdom. Po obu stronach mamy zbocza gór, dodatkowo wypełnione Barszczem Sosnowskiego, więc w upalny dzień trzymamy się środka drogi :).

A tak właśnie wyglądają odcinki dróg „bardzo ciężko przejezdne”:

Inne miejsca warte zobaczenia

Na Kaukazie byliśmy tylko trzy doby hotelowe – a więc do dyspozycji jedynie dwa pełne dni od rana do wieczora. W planach było jeszcze jedno miejsce – Juta. Poniżej zaznaczyłem dokładnie gdzie zaczyna się przepiękny szlak doliną (nazwa szlaku to przełęcz Juta-Chaukhi).

Dojazd autem (startując ze Stepancminda) to około 40 minut. Na miejscu dostaniemy surrealistyczną scenerię pięknej zielonej doliny – praktycznie od razu dostępnej, bez długiego chodzenia jak to było w przypadku Truso. Ale niestety – ten sam mankament – koszmarny dojazd. Można tu wyruszyć jedynie w ładny dzień, to znaczy: 100% brak opadów deszczu. W innym wypadku jest niebezpieczeństwo braku powrotu, gdyż dojazd to droga z piasku na zboczu góry. Tak nam powiedział lokalny mieszkaniec, a niestety chmur mieliśmy pod dostatkiem.

Pobyt w skrócie

Nasz pobyt tutaj był dość krótki, ale mniej więcej mamy teraz pojęcie z czym to się je. Poniżej kilka informacji praktycznych w pigułce.

• Gruziński Kaukaz nie leży daleko (godzinowo) od głębi Gruzji, ale droga jest nieprzyjemna i niestety jedyna. Jeśli zdarzyła by się jakaś obstrukcja, nie ma możliwości powrotu inaczej niż śmigłowiec. Niestety takie awarie zdarzają się od czasu do czasu.
• Elewacja jest spora. Największe – i w sumie jedyne – miasteczko Stepancminda, które leży u podnóży gór, jest na wysokości 1750 metrów n.p.m. (dla porównania szczyt Giewont to 1895 metrów n.p.m.). Szczyty otaczające Stepancminde spokojnie dobijają 4 a nawet 5 tysięcy (np. góra Shani – 4451 metrów, Kazbek – 5054 metrów)
• W miasteczku Stepancminda (i wokół) nie ma żadnego problemu z zakwaterowaniem czy też jedzeniem. Sporo tutaj najróżniejszych restauracji, sklepów spożywczych, hoteli, barów itd. Poza tym czynne do bardzo późna – udało nam się nawet zjeść około godziny 22.00. Ale na pewno nie jest to miejsce jakoś turystyczne – te góry mają charakter bardziej roboczy. Przez miasto non-stop przejeżdżają tiry z transportem międzynarodowym z i do Rosji.
• Drogi lokalne / dojazdowe już na górze są fatalne – za wyjątkiem głównej drogi do Rosji (Gruzińska Droga Wojenna), która w całości jest asfaltowa.
• Kilka dni spokojnie wystarczy aby zobaczyć najciekawsze szlaki i miejsca – tych nie ma tutaj wcale dużo – chyba, że planujecie jakiś większy trekking.
• W górach brak jakiegokolwiek ratownictwa – jesteście skazani na siebie.